اتفاقات اقتصادی سالهای اخير منجر به افزايش قيمت تمام شده محصولات گرديده است. اين اتفاقات كليه بخشهای اقتصادی من جمله صنعت را تحت تاثير قرار داده است. مدلهاي كسب و كار گوناگوني وجود دارد كه در كشورهاي موفق تجربه شده اند و مي توان با بومي سازي، آنها را بكار گرفت. يكي از اين روش ها كه مي توان با اتخاذ تمهيدات مناسب، اجراي آن را تسهیل نمود و از فوايد زياد آن بهره برد،استفاده از مجوز توليد بدون كارخانه است.

سامانه آنلاین پایدار به عنوان اولین سامانه رسمی ثبت برند و ثبت شرکت به صورت 100% آنلاین تمامی کار های ثبتی شرکت و کسب و کار شما را با ارزان ترین هزینه و تعرفه و در سریع ترین زمان ممکن انجام می دهد.

مجوز توليد بدون كارخانه

توليد بدون كارخانه، تدوين و بكارگيري سيستمي است كه با آن بتوان نسبت به توليد محصولات متنوع جهت تكميل سبد محصولات با استفاده از ظرفيت هاي بالقوه ساير واحد هاي توليدي بدون ايجاد كارخانه اقدام نمود و فقط در موارد ضروري خط مونتاژ و بسته بندي را راه اندازي نمود.

توليدات بدون كارخانه به توليداتي گفته مي شود كه با استفاده از ظرفيت هاي خالي ساير توليد كنندگان و با حداقل سرمايه گذاري و صرف هزينه هاي ثابت و سربار جانبي اندك بتوان محصول مورد نظر را توليد كرد.

توليدات بدون كارخانه به دو دسته توليدات خانگي و صنعتي تقسيم مي شود.

ضرورت استفاده از مجوز توليد بدون كارخانه

«مجوز توليد بدون كارخانه» عنوان مدل جديدي از كسب و كار است كه در سال‌های گذشته توسط برخی توليدكنندگان مورد توجه قرار گرفته که با اتخاذ استراتژي برون‌سپاري كامل بخش ساخت و توجه به بخش‌هاي ديگر زنجيره تولید كه ارزش بيشتري براي بنگاه دارند، سودآوري مناسبي را براي كسب و كار خود ايجاد نموده اند.

مجوز تولید بدون کارخانه در واقع سیستمی ایجاد می‌کند که برای تولید یک محصول احتیاجی به سرمایه‌گذاری جدید در زمين، تاسيسات و ماشين آلات نمي باشد و از زیرساخت‌های موجود باتبديل‌ ظرفیت‌های بالقوه موجود به بالفعل استفاده مي گردد. در یک جمله یعنی هزینه کمتر و بهره‌وری بیشتر! امروزه مسئله بهره‌وری و استفاده بهینه از تمامی امکانات تولیدی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها نقش کلیدی دارد.

افزایش قابلیت‌های بهره‌گیری از منابع تولیدی می‌تواند حرکت مؤثری در تولید کمی و کیفی محصولات صنعتی ایجاد کند. ساخت کارخانه کار بسیار سخت و هزينه بري است، اما برپا نگهداشتن آن و گرداندن چرخه تولید، بسیار مشکل تر است. این در حالی است که در کشور ما به این موضوع کمتر با نگاه کارشناسی نگریسته می شود و بیشتر توجه و سرمایه ما به سمت احداث کارخانه است. مطلوب براي واحد هاي صنعتي اين است كه با حداكثر ظرفيت در سه شيفت كاري فعاليت داشته باشد. در حال حاضر در بسياري از كارخانه هاي توليدي ظرفيت خالي وجود دارد كه طبق آخرين تحقيقات بيشترين علت آن توسط مديران واحد هاي صنعتي كمبود نقدينگي ذكر شده است.

از طرفي با همين اوضاع، هر ساله شاهد ايجاد واحد هاي صنعتي هستيم كه اكثرا توليداتي مشابه با واحد هاي موجود داشته و وضعيت فعاليت آنها نيز پس از راه اندازي، شبيه به واحد هاي قبلي مي گردد. اگر سرمايه هاي  مورد نياز براي ايجاد واحد صنعتي جديد با راهكاري مناسب به  واحد هاي صنعتي موجود تزريق گردد، درصد زيادي از مشكلات فعلي كشور شامل ركود واحد هاي توليدي، نياز به واردات، حجم كم صادرات، اشتغال و …  حل شده و شاخصهاي بهره وري بطور چشمگیر رشد مي نمايد. مدل مجوز توليد بدون كارخانه، يكي از روشهاي مناسب و شناخته شده اي است كه با ايجاد زيرساخت هاي لازم و رفع موانع اجرايي آن، مي تواند در اين مرحله كمك شاياني به رشد صنعت داشته باشد.

منافع ناشی از اجراي مجوز توليد بدون كارخانه

مدل مجوز توليد بدون كارخانه منافع زيادي براي ذينفعان دولت ، واحد صنعتي موجود، متقاضي جديد و درنهايت كشور دارد كه برخي از آنها باختصار در ادامه ذكر مي گردد:

1. جلوگيري از صرف هزينه هاي زياد براي ايجاد زيرساخت هاي صنعتي جديد در مناطق صنعتي نظير شهركهاي صنعتي
2. كاهش فشار بر سيستم بانكي جهت اخذ تسهيلات سرمايه در گردش با توجه به تكميل ظرفيت واحد ها با سرمايه هاي اشخاص حقيقي و حقوقي
3. افزايش شاخص هاي مربوط به بخش صنعت
4. كاهش هزينه هاي سرمايه گذاري ثابت در توليد محصول
5. انعطاف پذيري بالا در تغييرات لازم اعم از ميزان توليد و تنوع توليد
6. افزايش فعاليت هاي طراحي مهندسي و نوآوري در ارائه محصولات با توجه به ماهيت عناصر توليد بدون كارخانه
7. سهولت در امور مديريت؛ اداره كردن واحد هاي بزرگ پيچيدگي خاص خودش را دارد بطوريكه مدير را به شدت درگیر مسائل روزمره نموده و از مسائل مهمي نظير مطالعات بازارهاي جديد و محصولات جديد باز مي دارد.
8. با توجه به افزايش ميزان توليد در واحد ها، مزيت صرفه‌جویی به مقیاس یا مزیت مقیاس براي واحد ها ايجاد شده و شرايط رقابتي مناسبي را براي واحد ها ايجاد مي نمايد.

باید درنظر داشت که مجوز تولید بدون کارخانه، به‌معنای نبودن کارخانه در فرایند تولید نیست، بلکه به این معناست که میزان دغدغه‌ها و مشکلات ناشی از کارخانه‌داری برای طرفين قرارداد  به حداقل می‌رسد، به سبب اینکه از سایر منابع و امکانات بهره می‌جوید .

اطلاعات بیشتری در مورد تمدید جواز تاسیس و تفاوت جواز کسب و پروانه کسب یا تعریف جواز تاسیس در کنار مراحل و شرایط اجاره پروانه بهره برداری در مطالب کاملی بر روی وب سایت پایدار ثبت توضیح داده شده اند که می توانید از این مقالات و مشاوره آنلاین و رایگان برای برطرف کردن مشکلات خود استفاده نمایید.

چالشهاي اجراي مجوز توليد بدون كارخانه

اگرچه توسعه و گسترش کسب و کارهاي مبتني بر توليد بدون کارخانه در زمينه‌هاي مختلف در کشور طي سال‌هاي اخير، حاکي از تمايل به اين نوع کسب و کار و استفاده از پتانسيل‌ها و امکانات بالقوه و قابل ملاحظه کشور در اين بخش است اما بررسي‌ها بيانگر وجود چالش‌هايي در اين زمينه مي باشد. يادآوري مي گردد در اين نوشته بحث در مورد توليدات صنعتي بدون كارخانه مي باشد و بحثي روي توليدات خانگي نداريم. عمده چالش اجراي مجوز توليد بدون كارخانه عدم وجود قوانين جامع و فرهنگ سازي مناسب در اين مورد مي باشد. عمده مشكلات موجود جهت اجراي روش توليد بدون كارخانه بشرح ذيل مطرح مي گردد:

عدم به رسمیت شناختن فعاليت بدون كارخانه

در حال حاضر هيچگونه مجوزي در سازمانهاي مرتبط با بحث توليد براي اين مدل توليد صادر نمي گردد. عليرغم اينكه در ماده 43  دستورالعمل 100 ماده اي سرمايه گذاري وزير محترم صنعت، معدن وتجارت كه اخيرا به سازمانهاي صنعت، معدن و تجارت استانها ابلاغ شده است به اين موضوع اشاره شده است ولي فقط در حد تعريف مدل بوده است و هيچ گونه دستورالعمل اجرايي براي نحوه صدور مجوز تا كنون تعريف نشده است. ماده 43 “تولید بدون کارخانه با رعایت ضوابط و دریافت شناسه کسب و کار رسمیت می یابد. محصول تولیدی با این روش، یک محصول جدید محسوب می شود که رعایت استانداردها در مورد آن الزامی است.”

عدم فرهنگ سازي در خصوص مدل مجوز توليد بدون كارخانه

در رابطه با مجوز توليد بدون كارخانه اطلاع رساني مناسبي صورت نگرفته است و بجز مواردي خاص برنامه جامعي در خصوص ترويج و آموزش اين روش كسب و كار وجود ندارد. شايد به جرات بتوان گفت تنها نهادي كه در رابطه با  آموزش و اطلاع رساني در اين زمينه برنامه دارد سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران باشد كه از طريق حوزه معاونت صنايع كوچك شركت شهركهاي استانها اجرا مي گردد كه البته كيفيت و كميت برنامه ها جاي بحث دارد.

التزام به همكاري متقابل و توجه به منافع دراز مدت به جاي منافع كوتاه مدت از اصول مهم در كسب و كارهايي است كه بر پايه سفارش دهي و سفارش گيري استوار است. عدم شناخت مناسب سفارش دهندگان و سفارش گيرندگان ( مخصوصا سفارش گيرندگان) از اصول حاكم بر اين روش كسب و كار، بكارگيري اين روش را با مشكل دچار كرده است.

محدوديتهاي قانوني موجود برای مجوز توليد بدون كارخانه

قوانين حاكم بر فعاليت هاي صنعتي نه تنها اين روش را پوشش نمي دهد بلكه گاها باعث عدم اجراي آن نيز مي گردد. صدور مجوز استاندارد براي يك محصول بر مبناي بازديد از فرايند توليد صورت مي گيرد. تحويل مواد اوليه از بورس بر اساس ظرفيت مندرج در پروانه بهره برداري انجام مي شود. جهت دريافت تسهيلات سرمايه در گردش بايتس پروانه بهره برداري ارائه گردد و خط توليد بازديد مي گردد و … . چنانچه متقاضي تصميم استفاده از روش توليد بدون كارخانه داشته باشد بايستي محصولاتي را انتخاب نمايد كه تامين مواد اوليه آن از بازار آزاد بدون نياز به هيچ گونه مجوز رسمي صورت گيرد و نيز ارائه محصول به بازار و فروش آن نيز نياز به هيچ سند و مدرك تاييديه نداشته باشد. مطمئنا توليد با اين شيوه كه هيچ گونه مجوزي بابت آن صادر نگردد و ميزان توليد نيز هیچ جا ثبت نشود، كنترلي هم روي آن نباشد  تبعات خوبي از حيث مديريت اطلاعات، كنترل بازار و … نخواهد داشت.

مشكلات ساختاري در واحد هاي صنعتي موجود

در روش مجوز توليد بدون كارخانه، کسب و کارها صرفا با نوآوري و بهره گيري از دانش، اطلاعات و فناوري روز، توجه به خواسته ها و علايق مشتريان و به كارگيري روش هايي که منجر به افزايش و ارتقا بهره وري مي شوند، در صحنه پر رقابت کنوني ماندگار شده و رشد و توسعه مي يابند. در فضاي رقابتي كنوني، تامين كنندگان جهاني كليه شرايط لازم را به منظور پاسخگويي به نيازهاي سفارش دهندگان و برون سپاران آماده کرده و به اين ترتيب زمينه همكاري هاي بلند مدت را فراهم مي سازند. بررسي عملكرد تامين كنندگان داخلي حاکی از وجود فاصله قابل ملاحظه اي تا شرايط مطلوب است. محصولات توليدي در واحد هاي صنعتي در دو دسته محصولات تكنولوژي بر  و كاربر دسته بندي مي شوند. در واحد هاي صنعتي توليد كننده هر يك از اين محصولات، مشكلاتي وجود دارد كه اجراي روش توليد بدون كارخانه را با مشكل مواجه نموده است.

توليدات تكنولوژي بر نياز به حجم بالايي از فعاليت هاي تحقيق و توسعه دارد و آن گروه از تامين كنندگان که تصميم بر فعاليت در اين حوزه را دارند مي بايست خود را از ابعاد سخت افزاري (ماشين آلات و تجهيزات) و نرم افزاري (سيستم ها، روش ها، دانش و اطلاعات فني و مديريتي روز) تجهيز نموده و همواره بروز نگه دارند. لذا عدم آمادگي و التزام بسياري از شركت هاي داخلي در اين موارد،  حضور این شرکت ها را در این حوزه با چالش هاي جدي مواجه مي سازد.

عليرغم واحدهاي زيادي که در کشور در مقياس خرد، کوچک، متوسط و بزرگ صنعتي در زمينه كالاها و محصولات کاربر وجود دارد، عوامل مختلفي از جمله بهره وري پايين نيروي کار، بالا بودن هزينه هاي سربار واحد ها، بالا بودن استانداردهاي محيطي کار در مقايسه با كشورهايي نظير چين و هند و … که نوعا هزينه زا هستند نه تنها امکان رقابت در اين بخش را از توليد کننده داخلي سلب کرده بلکه فعاليت ها در اين بخش را نيز تحت تاثير قرار داده است. شايد از دلايل حضور گسترده محصولات خارجي مانند پوشاک، کفش و ساير لوازم خارجي در کشور، حتي گاها با برندهاي ايراني يكي از پيامدهاي اين كاستي بوده است.

مزاياي مجوز توليد بدون كارخانه

کاهش سرمایه گذاری

طرح مجوز تولید بدون کارخانه به نفع تولیدکنندگان است، چون برخی واحدهای تولیدی از تمام ظرفیت خود استفاده نمی‌کنند که براساس این طرح سـایر تولیدکنندگان می‌توانند با انعقاد قرارداد بدون سرمایه‌گذاری جدید از پتانسیل‌ها و امکانات واحدهای تولیدی با ظرفیت خالی استفاده کنند. یکی از اصلی‌ترین ضعف‌های واحدهای تولیدی، بحث برندسازی و توزیع و فروش است که براساس طرح تولید بدون کارخانه، به واسطه ترکیب تولید و خدمات در یک مجموعه تولیدی تا حد زیادی این مشکل برطرف خواهد شد.

بهترین مزیت اجرای مجوز تولید بدون کارخانه این است که تولیدکنندگان از ظرفیت‌های بالقوه و زیرساخت‌هایی که روی آن هزینه وسرمایه‌گذاری شده استفاده می‌کنند، به این ترتیب سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می کند بدون اینکه اشتغال کاهشی شود و این به نفع تولید کنندگان است که بدون سرمایه گذاری جدید با سایر تولیدکنندگان وارد مشارکت شوند. طرح تولید بدون کارخانه روشی مناسب برای تحول در تولید است، به ویژه برای تولیداتی که عمر کوتاه دارند و فناوری تولیدشان به سرعت تغییر می‌کند این طرح می‌تواند در موفقیت واحدهای تولیدی تاثیرگذار باشد.

در طرح مجوز تولید بدون کارخانه سرمایه گذاری کاهش پیدا می‌کند و تولید و صادرات با استفاده از ظرفیت‌های قبلی افزایشی می شود. طرح تولید بدون کارخانه در تمام دنیا مرسوم است، برندهای مطرحی مانند ال جی، سامسونگ و زیمنس از این طریق تولید می‌کنند، در ایران نیز بسیاری از تولیدکنندگان بی‌نام و نشان در حوزه محصولات غذایی با سایر تولیدکنندگان که فعالیت تولید و فروش را به صورت حرفه‌ای انجام می‌دهند، مشارکت می‌کنند و تولیداتشان را به اسم همان برند معروف به بازار عرضه می‌کنند و در دسترس مصرف کنندگان قرار می دهند.

مدیریت مجموعه‌های تـولیـدی، اصـلـی‌تــریــن چالش طرح مجوز تولید بدون کارخانه است، چون وقتی تولیدکنندگان با مالک کارخانه‌ها وارد مشارکت می شوند، این احتمال وجود دارد که بحث های مدیریتی مانع از پیشبرد فعالیت ها شود.

فروش افزایشی با مجوز توليد بدون كارخانه

گرانی مواد اولیه و نحوه تامین آن برای تولید، یکی از دغدغه های اصلی صنعتگران به شمار می‌آید. روش مجوز تولید بدون کارخانه می تواند در این زمینه به کمک صنعتگران بیاید تا تامین مواد اولیه صنعتگران هم به موقع انجام شود. به واسطه این روش، مشکلات تولیدکنندگان و دغدغه های آنها در خصوص تامین مواد اولیه و افزایش قیمت مواد اولیه برطرف می‌شود. تولید بدون کارخانه تا حد زیادی هزینه واحدهای تولیدی را کاهش می دهد که این امر روی قیمت تمام شده محصولات تاثیر گذار خواهد بود.

در شرایطی هم که بازار فروش مناسب نیست، چون برخی تولیدکنندگان مشتریان خودشان را حفظ کرده اند، به این واسطه تولیدکنندگان ضعیف تر می توانند فروش خود را افزایش دهند. در طرح تولید بدون کارخانه، صنعتگران از امکانات یکدیگر استفاده کنند و شرایط فعلی بهترین زمان ممکن برای اجرایی کردن این طرح به شمار می آید، چون تولیدکنندگان با مشکل فروش مواجه هستند و به این واسطه می توانند میزان فروش خود را افزایش دهند.

تولیدکنندگان با این روش می‌توانند برندسازی کنند تا تولیداتشان با برند مشخص و شناخته شده‌ای وارد بازار شود، مانند برند نامی‌نو که تولیداتش را به این واسطه به مصرف‌کنندگان عرضه می‌کند و موفق هم بوده است. تولیدکنندگانی که با این روش اقدام به تولید می‌کنند، باید از سازمان صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت کنند و سپس محصولاتشان را تولید کنند. برندهای مطرح دنیا به واسطه روش تولید بدون کارخانه محصولات خود را روانه بازار می‌کنند.

حفظ منافع شرکت مادر

البته در روش تولید بدون کارخانه، رابطه بین اجزای یک زنجیره باید بر اساس استراتژی های شرکت مادر به گونه ای طراحی شود که ضمن ایجاد یک زنجیره تامین قابل اعتماد، اهداف شرکت مادر نیز محقق شود. توسعه مدل های همکاری برای ایجاد زمینه‌های بالقوه توسعه برای تمامی اجزای زنجیره و یکپارچگی فرایند و فناوری های محصول و مدیریت، بخشی دیگر از فرایندهای تحقق تولیدی بدون کارخانه است که در آن موفقیت از طریق کاهش هزینه در کل زنجیره، کیفیت و قابلیت مناسب محصول، زمینه موفقیت همکاران استراتژیک تجاری را فراهم می‌کند. فرایندی که در آن همکاری‌های دراز مدت تعریف شده در قالب نقش استراتژیک طراحی شده برای هر یک از اجزا، باعث می‌شود که مدل تجاری همکاری جدید از روش‌های کلاسیک برون‌سپاری فعالیت توسط شرکت‌های مادر اثر بخش تر باشد.

در بررسی مجوز توليد بدون كارخانه باید به این نکته اشاره کنیم که در کشور ایران گاهی کارخانجات بزرگی را می بینیم که اگر به خوبی از این استراتژی در آن ها استفاده شود، می توان از ظرفیت های خالی و بلااستفاده آن ها برای راه اندازی یک تولیدی استفاده کرد. بنابراین استفاده از این استراتژی، به رشد صادرات و تولید داخلی کمک بسیاری می کند در عین حال هم هزینه زیادی ندارد و انجام سرمایه گذاری اولیه در آن ضروری نیست. البته از آن جا که استفاده از این استراتژی منجر به ایجاد یک کسب و کار خواهد شد، طراحی یک مدل کسب و کار بسیار مفید خواهد بود.

اگر شما به عنوان یک کارآفرین قصد راه اندازی یک تولیدی را با استفاده از استراتژی تولید بدون کارخانه دارید، باید ابتدا در مورد ظرفیت های بازار، میزان تقاضا برای محصولات مورد نظر، قابلیت فروش محصولات و غیره به خوبی تحقیق کنید. تحقیقات بازار روشی برای کسب اطمینان از موفق شدن یا نشدن چنین استراتژی در حوزه مورد نظر می باشد. بنابراین قبل از دست زدن به هر عملی در این جهت، باید اطلاعات کافی در مورد وضعیت بازار را در دست داشته باشید تا بتوانید میزان فروش خود را پیش بینی کنید.

۱

۲

۳

۴

۵

میانگین امتیازات ۵ از ۵

از مجموع ۲۱ رای