مالیات بر واردات کالا و درآمد حق العمل کاری گمرک به چه صورت است؟

مالیات بر واردات در ایران، یکی از قدیمی‌ترین و متداول‌ترین اقسام مالیات است درآمد حاصل از مالیات بر واردات در بودجه عمومی فعلی دولت شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی، عوارض اتومبیل‌های وارداتی، حق‌الثبت سفارش کالا و عواید جایگزین دروازه‌ای است.

آیا ترخیص کالا بدون کارت بازرگانی امکان پذیر است؟

ترخیص کالا بدون داشتن کارت بازرگانی: برای کسانی که برای اولین بار اقدام به تجارت کرده اند و یا کارت بازرگانی ندارند، یکی از بهترین و ساده ترین روشها، استفاده از کارت بازرگانی شرکت های ترخیص کالا صادراتی و وارداتی است. بدین صورت که کالاها به نام دارنده کارت بازرگانی وارد و یا خارج می شوند و تمامی عوارضات و مالیات ها نیز به نام صاحب کارت بازرگانی صادر می شود و با این کار می توان کالا را به راحتی ترخیص کرد.

بسیاری از تجار گمنام برای فرار مالیاتی درگذشته اقدام به اجاره کارت‌های بازرگانی شرکتی می‌کردند و سپس حجم بالایی واردات کالا را با کارت‌های اجاره‌ای انجام می‌دادند و پس‌ازآن کارت‌های بازرگانی را به‌کلی دور می‌انداختند و دولت نمی‌توانست هیچ‌گونه مالیاتی را اخذ کند، چراکه کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای به نام افراد بی‌بضاعت و کم‌توان جامعه گرفته می‌شود و تقریبا امکان ردگیری تاجر اصلی امکان‌پذیر نیست.

این کارت‌های اجاره‌ای ضمن آنکه دروازه فرار مالیاتی بسیاری را تشکیل می‌داد، بسیاری نیز با این کارت‌های اجاره‌ای اقدام به قاچاق کالا از مبادی رسمی می‌نمایند و از این بابت نیز دولت متضرر می‌شد.

در شهریورماه سال ۱۳۹۵ بر اساس توافق سازمان مالیاتی و گمرک، هرگونه وارداتی که انجام می‌شود، از ارزش CIF کالا مبلغ ۴% را به‌صورت علی‌الحساب گمرک اخذ و به‌حساب دارایی واریز شود. البته شرکت‌های تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری و شرکت‌های دارای گواهی خوش‌حسابی از دارایی از پرداخت مالیات ۴% علی‌الحساب واردات معاف هستند. بدین‌صورت در حال حاضر واردات کلیه کالاها به‌غیراز گروه‌های ذکرشده باید پیش از ترخیص کالا اقدام به پرداخت مالیات ۴% واردات نمایند.

همان‌طور که ذکر شد، مالیات بر واردات در ایران سابقه‌ای دیرینه دارد، چراکه تدوین و اجرای نظام مالیات واردات به دو دلیل اهمیت عمده‌ای پیدا می‌کند:

۱– کسب درآمد برای دولت‌ها

۲– حمایت از تولیدات ملی

افزایش نرخ مالیات واردات برای دولت‌ها درآمدزایی داشته و می‌تواند بخشی از هزینه‌های جاری آن‌ها را تأمین کند ولی می‌تواند تبعات منفی نیز داشته باشد.

این تبعات منفی، گرانی و ایجاد تورم در داخل کشور و همچنین افزایش جذابیت قاچاق کالا را بدنبال خواهد داشت.

هرچند تولیدکنندگان در داخل از افزایش نرخ تعرفه واردات به‌ویژه درباره کالاهای نهایی استقبال کرده و آن را باعث افزایش قدرت رقابت‌پذیری خود در مقابل کالاهای مشابه خارجی ارزیابی می‌کنند اما با افزایش ورود غیرقانونی و قاچاق همان کالا از مبادی غیررسمی، ممکن است فرصت‌های خود را از دست بدهند.

حقوق ورودی برای مالیات بر واردات

حقوق ورودی در قوانین گمرک چنین تعریف می شود:

حقوق ورودی معادل چهار درصد (4%) ارزش گمرکی کالا به اضافه سودبازرگانی که توسط هیأت وزیران تعیین می‌گردد به‌علاوه وجوهی که به‌موجب قانون، گمرک مسؤول وصول آن است و به واردات قطعی کالا تعلق می‌گیرد ولی شامل هزینه‌های انجام خدمات نمی‌شود.

حقوق ورودی = 4 درصد حقوق گمرکی + سودبازرگانی + سایر عوارض ( به جز مالیات )

ترخیص کالا براساس مالیات بر واردات

ترخیص کالا به منظور ارائه کالاها و اجناس به گمرک و آزادسازی آنها برای وارد کننده یا صادر کننده انجام می شود. در این صورت کالا از حالت قاچاق خارج شده و جنبه قانونی پیدا می کند. در فرآیند ترخیص کالا چندین مرحله طی می شود که از جمله آماده سازی، ثبت اسناد واردات یا صادرات کالا به شکل فیزیکی یا الکترونیک، محاسبه وجوهی همچون سود بازرگانی، حقوق گمرکی، مالیات، ماخذ تعرفه گمرکی و تسهیلات ارائه شده توسط دولت به واردکنندگان و صادر کنندگان کالا و … صورت می گیرد.

در اکثر کشورها کارگزاران گمرک و حق العمل کاران، در زیر مجموعه فعالیت فورواردری و یا هدایت کالا فعالیت می کنند. خطوط کشتی رانی، وارد کنندگان و صادر کنندگان و تجارت های مستقل بطور عمده کارفرمایان حق العملکار گمرکی به شمار می روند و کشور ایران هم از این قائده مستثنی نمی باشد.

اهمیت ترخیص کالا

در زمانی که فرآیند ترخیص کالا صورت می گیرد، یکی از موارد ضروری، تعیین ارزش کالاهای ترخیص شده می باشد. ارزش کالاها از جمله اطلاعاتی است که یک ترخیص کار گمرک و یک تاجر با سابقه باید به آن توجه داشته باشند. در تمامی گمرکات، در مرزهای کشور ارزش کالاها با قیمت های متفاوتی تعیین می شوند که با مراجعه به سامانه TSC می توانید این ارزش ها را مشاهده کنید.

شرایط لازم جهت ترخیص کالا

برای ترخیص کالا  از گمرک باید مجوزهای لازم و کارت حق العمل کاری و کارت بازرگانی که توسط سازمان گمرک ایران صادر می شود، دریافت شود.

اسناد لازم برای ترخیص کالا

در ادامه ی مبحث مراحل ترخیص کالا از گمرک، در پنجره واحد تجاری فرامرزی در زمان اظهار کالا در رویه واردات، بارگذاری بارنامه، ترخیصیه، قبض انبار، پرفرما، پکینگ لیست، فاکتور و گواهی مبدا الزامیست و صرفا برای این سه سند، محلی برای بارگذاری در نظر گرفته شده است.

برخی از اظهار کنندگان تمامی اسنادی را که ممکن است کارشناس در زمان بررسی اظهارنامه از آنها مطالبه کند به همراه این سه سند ضروری اسکن و بارگذاری می کنند.

سوال اینجاست که اگر این اسناد ضروری هستند چرا محلی برای بارگذاری آنها در نظر گرفته نمی شود و اگر ضروری نیستند چرا یکبار باید خروج از صف توسط کارشناس صورت پذیرد؟؟

بنابراین تعیین نرخی معقول و کارشناسی شده برای واردات کالا می‌تواند نقشی موثر و تعیین‌کننده برای حمایت از تولید داخل، کاهش جذابیت قاچاق کالا و کالای قاچاق و همچنین تنظیم قیمت‌ها در بازار داخل داشته باشد. چنانچه نرخ مالیات بر واردات کالا از حد معقولی بیشتر شود علاوه بر اینکه باعث گرانی کالا در داخل کشور می‌شود، جذابیت ورود کالا از طریق غیرقانونی و قاچاق را نیز باعث شده و نه‌تنها از تولیدات کالای داخلی حمایتی نشده بلکه حجم قاچاق کالا را نیز افزایش داده و دولت را از حقوق و درآمدهای قانونی خود محروم می‌کند.

همراه پایدار ثبت باشید تا با مقالات ثبتی بتوانید به مسائل حقوقی مسلط شوید.